by

1 .prep
1) մոտ, կից, a house by the river գետի մոտի տունը
2) մոտով, կողքով, միջով, ծրայով, we went by the gate մենք անցանք դարպասի մոտով, they travelled by the townN. նրանք անցան N. քաղաքի միջով
3) միջոցով, օգնությամբ (արտահայտում է հայերենի գործիական հոլովի իմաստը), by air-male օդային փոստով, by bus ավտոբուսով, by train գնացքով
4) կողմից (նշում է գործող անձը, գործի հեղինակը' որպես ներգործող խնդիր), abook written by a famous writer հրչակավոր գրողի կողմից գրված գիրք, a comedy by Shakespeare Շեքսպիրի մի կատակերգությունը
5) դեմ, կողմը, մինչև (ցույց է տալիս գործողության շարժումը, ընթացքը դեպի ժամանակային սահմանը), by the evening (morning) երեկոյան (առավոտյան) դեմ, by to morrow մինչև վաղը, by 2 o’clock ժամը երկուսի մոտ. by day ցերեկը, ցերեկով, by night գիշերը, գիշերով
6) ցույց է տալիս չափ. by metres մետրերով
7) գործածվում է համեմատության աստիճանների հ ե տ. he is by two years older than me նա 2 տարով մեծ է ինձանից
8) համաձայն, ըստ, by your leave ձեր համաձայնությամբ, to judge by ones appearance ըստ արտաքինի դատել, արտաքինով դատել 0 by Jove! հնց. by Jupiter! by George! աստվա՜ծ վկա. by chute, by gravity ինքնահոսի թողնված, ինքնահոսով, by no means ոչ մի դեպքում, by the way ի դեպ, ի միջի այլոց
2.
[adverb]
1) կողքին, մոտիկ, մոտակայքում, մոտերքում, he lives close by նա շատ մոտիկ է ապրում
2) մոտով, կողքով, she passed me by նա իմ կողքով անցավ, in rimes gone by անցած ժամանակներում
3) մի կողմ, he put the newspaper նա մի կողմ դրեց լրագիրը 0 by and by շուտով, կարճ ժամանակից հետո, շատ չանցավ, by and large ամերիկ. ընդհանուր առմամբ, ընդհանրապես ասած, by the by ի դեպ, ի միջի այլոց