ԴԻՎԵՐԳԵՆՑԻԱ
[< дивергенция < լատ. divergentia տարամիտում, անջատում]
գ. 1. (կենսբ.):
Էվոլյուցիայի ընթացքում օրգանիզմների հատկանիշների տարամիտում: Այս երևույթը բացահայտել է Չ. Դարվինը՝ բացատրելով մշակովի բույսերի բազմաթիվ տեսակների, ընտանի կենդանիների տեսակների, ինչպես նաև բնության մեջ գոյություն ունեցող կենսաբանական տարբեր ձևերի առաջացումը:
2. (մաթ.): Տարամիտություն. տվյալ կետը շրջապատող մակերևույթի միջով կատարվող վեկտորական դաշտի հոսքի և այդ մակերևույթով սահմանափակված ծավալի հարաբերության սահմանն է, երբ մակերևույթը կծկվում է կետի շուրջը:
3. (լեզվբ.): Տարամիտում, տարաճում՝ պատմական հնչյունափոխության մի դրսևորումն է. մեկ հնչյունի վերածումը ինքնուրույն տարրերի՝ սրանց վերաարժեքավորումով, հնչույթավորումով: Օր.՝ հնդեվրոպական l > լ. ղ. (ջիլ // ջիղ):
Աղբյուրը՝ Աշոտ Հայրապետյան - Օտար Բառերի Բառարան
ՀԱՄԱՌՈՏԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
+
| ազգգր. Ազգագրական | ախտ. Ախտաբանական | անհնձն. Անհանձնարարելի |
| աշխգր. Աշխարհագրական | առևտր. - առևտրական | ասաղաֆիզ. – աստղաֆիզիկական |
| ասաղգ. – աստղագիտական | արհմրհ. – արհամարհական | արվ. – արվեստ |
| արտ. – արտադրություն | արտդր. – արտադրական | արտսհմ. – արտասահմանյան |
| արևմտ. - արևմտահայերեն | բանկ. – բանկային | բժշկ. – բժշկական |
| բնգ. – բնագիտական | բնխս. – բնախոսական | բնստղծ. – բանաստեղծական |
| բսբ. – բուսաբանական | գեղն. – գեղանկարչական | գիտ. – գիտական |
| գղտնտ. – գյուղատնտեսական | գործ. հոլ - գործիական հոլով | գրաս. – գրասենյակային |
| գրդր. – գրադարանային | գրկն. – գրականագիտական | գրք. – գրքային |
| դից. – դիցաբանական | դղգրծ. – դեղագործական | դվնգ. – դիվանագիտական |
| եկեղ. – եկեղեցական | երժշտ. – երաժշտական | երկթղ. – երկաթուղային |
| երկրբ. – երկրաբանական | երկրբշխ. – երկրաբաշխական | երկրչ. – երկրաչափական |
| երկրֆիզ. – երկրաֆիզիկական | էլեկտր. – էլեկտրական | թատր. – թատրոն |
| թղթխղ. – թղթախաղ | ժղ. – ժողովրդական | ժրգ. – ժարգոնային |
| ինֆորմ. – ինֆորմատիկա | իրավբ. – իրավաբանական | լեզվբ. – լեզվաբանական |
| լսնկրչ. – լուսանկարչական | լրգ. – լրագրական | խսկց. –խոսակցական |
| խոեր. – խոեարարական | ծով. – ծովային | կենղբ. – կենղանաբանական |
| կենսբ. – կենսաբանական | կերպր. – կերպարվեստ | կզմխս. - կազմախոսական |
| կինո. – կինոարվեստ | կրոն. – կրոնական | հաշվ. – հաշվապահական |
| հեգն. – հեգնական | հզվդ. – հազվադեպ | հմկրգչ. – համակարգչային |
| հմմտ. – համեմատել | հմռտգ. – համառոտագրություն | հյհյնք. – հայհոյանք |
| հնէաբ. – հնէաբանական | հնչ. – հնչյունական | հնց. – հնացած |
| հնք. – հանքային | հոգեբ. – հոգեբանական | հոգն. – հոգնակի |
| հպվ. – հապավում | հվք. – հավաքական | հռետ. – հռետորական |
| ճարտ. – ճարտարապետական | մաթ. – մաթեմատիկա | մանկ. – մանկավարժություն |
| մարղբ. – մարդաբանական | մարզ. – մարզական | մեխ. – մեխանիկա |
| մետղգ. – մետաղագործական | մինչհ. – մինչհեղափոխական | մնծգր. – մանածագործական |
| մսնգ. – մասնագիտական | նկարչ. – նկարչական | շին. – շինարարական |
| որս. – որսորդական | պատմ. – պատմական | պշտն. – պաշտոնական |
| ռադ. – ռադիո | ռազմ. – ռազմական | սխ. – սխալ |
| սպորտ. – սպորտային | տեխ. – տեխնիկական | տղչփ. – տաղաչափական |
| տնտսգ. – տնտեսագիտական | տպգր. – տպագրական | տրամբ. - տրամաբանական |
| տրանս. – տրանսպորտային | փխբ. – փոխաբերական | փիլ. – փիլիսոփայական |
| քեր. – քերականական | քիմ. – քիմիա | քղք. – քաղաքական |
| քրտզգր. – քարտեզագրական | ևն - և այլն | օղգնց. – օղագնացություն |
| օղերև. - օղերևութաբանական | օպտ. – օպտիկական | ֆիզ. – ֆիզիկա |
| ֆին. - ֆինանսական |
ԼԵԶՈՒՆԵՐԻ ՀԱՄԱՌՈՏԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
+
| ալբ. - ա լբաներեն | անգլ. – անգլերեն | | ասոր. - ասորերեն | ավստրալ. - ավստրալիական լեզուներ | արաբ. - արաբերեն |
| արամերեն | արավակերեն | ացտեկերեն |
| աֆրիկանս | բակոնգո | բանտու |
| բա_լղ. - բուլղարերեն | գերմ. - գերմաներեն | ղան. - ղանիերեն |
| եբր. - եբրայերեն | եգիպ. - եգիպտերեն | եթովպ. - եթովպերեն |
| էստ. - էստոներեն | էսկիմոսերեն | էսպերանտո |
| էվենեկերեն | թաթարերեն | թամիլերեն |
| թաջիկերեն | թո՛ւրք. - թուրքերեն | իղիշ |
| իսլանղ. ֊իսլանղերեն | իսպ. - իսպաներեն | իվրիտ |
| իտլ. - իտալերեն | լատ. - լատիներեն | լեե. - լեեերեն |
| կելտ. - կելտերեն | կեդուա | հինդի |
| հնդկ. | հին նորվեգ. | հին սլավ. |
| հին սկանդ. | հնդկց. | հոլանդ. |
| - հնդկերեն | - հին նորվեգերեն | - հին սլավոներեն |
| - հին սկանդինավերեն | - հնդկացիական | - հոլանդերեն |
| եինղի | եունգ. - եունգարերեն | ղազախ. - ղազախերեն |
| ճապ. - ճապոներեն | մալայերեն | մալղիվերեն |
| միջին լատ. - միջին լատիներեն | մոնղ. - մոնղոլերեն | նանայերեն |
| նորվեգ. – նորվեգերեն | շոտլանղ. - շոտլանղերեն | շվեղ. – շվեղերեն |
| չեխ. – չեխերեն | չին. – չինարեն | պարսկ. – պարսկերեն |
| պոլինեզ. – պոլինեզերեն | պորտ. – պորտուգալերեն | պրովանս. – պրովանսերեն |
| ռում. – ռումիներեն | սաամերեն | սանսկրիտ |
| սերբ. – սերբերեն | սինգալերեն | սլավ. – սլավոներեն |
| վիետնամ. – վիետնամերեն | վրաց. – վրացերեն | տիբեթ. – տիբեթերեն |
| տուպի – գուարանի | ուղմ. – ուղմուրտերեն | ուկր. - ուկրաիներեն |
| ուրղու | ուշ լատ. - ուշ լատիներեն | օսեթերեն |
| ֆին. | ֆլամանղերեն | ֆր. - ֆրանսերեն |
ԽՈՍՔԻ ՄԱՍԵՐԻ ՀԱՄԱՌՈՏԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
+
| ած. - ածական | q. - գոյական | եղնկ. բառ - եղանակավորող բառ |
| թվ. - թվական | մկ. - մակբայ | ձայն. - ձայնարկություն |
Foreign Languages